Wanneer het gaat om het afvoeren van hemelwaterafvoer, in stand houden van het grondwaterpeil en bodeminfiltratie en droogte is er heel wat landelijke wet- en regelgeving in Nederland. Op lokaal niveau mag er soms wel afgeweken worden. Wij zetten de regels op een rij voor de ontwikkeling van zowel bedrijfsmatige panden als huizenbouw, met als specifiek aandachtspunt de hemelwaterafvoer.
Lozingsvoorschriften en sociale verantwoordelijkheid
Volgens de lozingsvoorschriften van de Nederlandse overheid moet hemelwater bij voorkeur lokaal in het milieu terecht komen. De activiteit ‘lozen van hemelwater’ in het Activiteitenbesluit gaat om het lozen van hemelwater van bedrijven die vallen onder het besluit (zogenaamde Wm-inrichtingen). Het zal u opgevallen zijn dat in het activiteitenbesluit geen eisen staan voor de afvoer van hemelwater als het gaat om particuliere woningen of de buitenruimte. Hier is echter wel een sociale verantwoording, aangezien toekomstbestendigheid een doel is voor ons allemaal.
Verschil tussen landelijk en gemeentelijk beleid
In principe staat de Nederlandse overheid geen lozing van hemelwater meer toe op het vuilwaterriool. Maar de definitieve regelgeving hiervoor staat in het gemeentelijk rioleringsplan (grp). Hierin staat of hemelwater wel of niet gescheiden van vuilwater wordt ingezameld. Het kan dus wél zo zijn dat het vuilwaterriool in uw gemeente is aangewezen als een hemelwaterriool.
De gemeente kan in het grp, eventueel vertaald in een gemeentelijke verordening, gebiedsgerichte regels over afvloeiend hemelwater opstellen. Bijvoorbeeld dat zij overgaat tot gescheiden inzameling van afvalwater en dus geen hemelwater meer via het vuilwaterriool inzamelt.
Kortom: als u aan vastgoedontwikkeling doet of een bouwwerk in de openbare ruimte inricht, onderzoek dan welke wet- en regelgeving er in de desbetreffende gemeente geldt om wateroverschot en droogte te voorkomen.
Welk doel heeft de wetgeving voor hemelwaterafvoer?
Er zijn vier doelstellingen opgesteld waaraan de wetgeving moet bijdragen:
- Het ontlasten van de RWZI, want de zuiveringsinstallaties werken niet goed wanneer er veel regenwater tegelijk afgevoerd wordt;
- Beter bodembeheer, zodat de gevolgen van droogte door klimaatverandering beter kunnen worden opgevangen;
- Optimaliseren van de leefomgeving, waarbij vooral groenbeheer extra aandacht krijgt in het kader van wateropslag en schaduwvorming;
- Voorkomen van overspoelen van riolen, rivieren en andere waterbekkens.
Iedere doelgroep werkt mee op zijn eigen manier
Goed hemelwaterbeheer is de verantwoordelijkheid van ons allemaal. Maar niet iedere doelgroep heeft een vergelijkbare rol in het geheel. De gemeente is verantwoordelijk voor de lozingsinstructie en infrastructuur van de openbare ruimte. Voor bedrijven geldt dat zij bepalen hoe dit op hun eigen terrein gebeurt, al voelen zij steeds meer zachte dwang vanuit hun klanten en stakeholders om dit op een duurzame manier te organiseren. Voor particulieren geldt (nog) geen verplichting, al zien we dat ook zij zich bewust zijn van het anders omgaan met hemelwaterafvoer.